Bylica piołun (Artemisia absinthium L.)

Bylica piołun (Artemisia absinthium L.), znana również jako połyn, piełon, poleń, psia ruta, wermut, absynt, czy piolin polny, to gatunek występujący w Polsce w stanie dzikim. 

Bylina ta osiąga 30-120 cm wysokości. Jest silnie rozgałęziona, szaro- jedwabiście kutnerowata. Korzeń palowy, niekiedy wytwarza również rozłogi nadziemne. Liście, początkowo w różyczce od jedno- do trzykrotniepierzastosiecznych, z wierzchu szarozielone, pod spodem białawe. Później wybija w pędy, na których dolne liście są znacznie większe, osadzone na długich ogonkach, silnie powycinane, a górne- mniejsze, lancetowate. Na szczytach pędów tworzą się groniasto-wiechowate kwiatostany, składające się z małych, kulistych, jasnożółtych koszyczków kwiatowych. Kwitnie od lipca do września. Owoce niełupki są bardzo drobne. 

Surowcem leczniczym jest ziele (A. herba) oraz liście (A.folium). Zawierają one gorzkie laktony seskwiterpenowe typu gwajanolidów, laktony typu pelanolidów, flawonoidy (np.artemetynę), kwasy organiczne (bursztynowy), garbniki,sole mineralne (głównie potas i miedź), wit.C,  żywice a także olejek eteryczny, którego głównymi składnikami są tujol, tujon, chamazulen i kadinen.

Ilość goryczy i olejku zależy od stadium rozwoju – najwięcej znajduje się w roślinie tuż przed kwitnieniem. 

Zbiór przeprowadza się od lipca do września. Należy ścinać pędy o długości ok. 40 cm. Części zdrewniałe nie nadają się do zbioru. Ponieważ piołun w naturalnych warunkach (przewiewne miejsce w cieniu) schnie dość długo, powinien być rozkładany cienką warstwą lub suszony w podwyższonej temperaturze (max. 35^૦C). Istotne jest, by uchwycić odpowiedni moment zakończenia tego procesu – łodygi powinny się łamać, lecz liście muszą być elastyczne (świadczy to o tym, że nie straciły jeszcze olejków aromatycznych). Wysuszony piołun należy przechowywać oddzielnie, gdyż inne zioła łatwo nasiąkają jego gorzkim zapachem.

Zawarte w piołunie związki goryczowe i olejki działają żółciotwórczo, żółciopędnie, rozkurczowo na przewód pokarmowy, antyseptycznie i przeciwpasożytniczo. Stosowanie ziela pobudza apetyt i przyspiesza przemianę materii. Piołun działa również przeciwgorączkowo, moczopędnie, sprzyja także menstruacji.

Jest bardzo dobrym środkiem przeciwpasożytniczym i owadobójczym. Skutecznie zwalcza owsicę, glisty jelitowe, a stosowany zewnętrznie doskonale radzi sobie ze świerzbem, wszami i pchłami. Odstrasza komary, muchy i mole. Olejek z piołunu pomaga pozbyć się przędziorka chmielowca, Oprysk wywarem z piołunu chroni warzywa przed gąsienicami. Jego obecność w ogrodzie odstrasza również bielinka kapustnika.

Wykorzystuje się go przy wyrobie win (wermut) i wódek.